Wybór formy opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej na dany rok podatkowy jest jedną z ważniejszych kwestii, jaką musi brać pod uwagę podatnik prowadzący działalność gospodarczą. Jeśli działalność ta była prowadzona również w poprzednim roku podatkowym, co do zasady przedsiębiorca ten musi opodatkowywać swoje dochody w ten sam sposób, w jaki czynił to dotychczas. Może on jednak dokonać stosownej zmiany, gdyż zgodnie z postanowieniami art. 9a ust. 2b ustawy o PIT, jest możliwość złożenia oświadczenia o wyborze innej formy opodatkowania w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód z działalności gospodarczej w roku podatkowym, albo do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu tego roku podatkowego.
Jeśli nie zostanie dochowany ten termin, nie ma żadnej możliwości, aby został on przywrócony, bez względu na to, jaka był przyczyna opóźnienia. Jest to bowiem termin prawa materialnego, a jego upływ powoduje wygaśnięcie praw i obowiązków materialnoprawnych.
Zmiana formy opodatkowania w 2022 roku – dwa wyjątki
To, że termin na wybór formy opodatkowania nie może zostać przywrócony jest kwestią bezdyskusyjną. Na uwadze należy mieć jednak dwie wyjątkowe sytuacje:
- W 2022 r., w związku z wejściem w życie Polskiego Ładu 2.0, czyli ustawy 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 1265), podatnicy, którzy na 2022 r. wybrali opodatkowanie ryczałtem lub podatkiem liniowym, mogą zrezygnować z tego opodatkowania na rzecz skali podatkowej.
Nie ma jednak możliwości zmiany podatku:
-
- według skali na zryczałtowany lub liniowy,
- zryczałtowanego na liniowy,
- liniowego na zryczałtowany.
- Zmiana formy opodatkowania w danym roku podatkowym jest możliwa także w sytuacji rozpoczęcia nowej działalności gospodarczej po uprzedniej trwałej likwidacji poprzedniej działalności gospodarczej.
W tym miejscu należy przytoczyć fragment uzasadnienia z interpretacji indywidualnej wydanej 31 maja 2016 r. przez dyrektora Izba Skarbowej w Katowicach, nr IBPB-1-1/4511-169/WRz:
,,(…) dokonanie oceny w powyższym zakresie (a więc w zakresie oceny skuteczności likwidacji poprzednio prowadzonej działalności gospodarczej i rozpoczęcia nowej) wykracza poza ramy postępowania o wydanie interpretacji indywidualnej. Kwestia ta może zostać zweryfikowana w toku ewentualnego postępowania podatkowego lub kontrolnego prowadzonego przez uprawniony organ podatkowy.”
Na fakt likwidacji działalności gospodarczej może wskazywać chociażby upływ czasu, jaki nastąpił między wykreśleniem z CEIDG poprzedniej działalności a rozpoczęciem nowej, szczególnie gdy jest połączona ze zmianą jej profilu. Oczywiście okoliczności, jakie towarzyszą zamykaniu i ponownemu otwieraniu działalności mogą być zupełnie inne w wypadku każdego przedsiębiorcy. Istotne jest, aby móc wykazać, że działania te nie miały charakteru czynności pozornej.
Jeśli warunki te zostaną spełnione, podatnik ma prawo opodatkowywać dochody ze swej nowej działalności w inny sposób, niż to czynił dotychczas. Na uwadze należy mieć jednak to, że nie każda forma opodatkowania może być dopuszczalna. Tytułem przykładu należy wskazać chociażby sytuację, gdy podatnik miałby uzyskiwać z tej nowej działalności przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy. Taki przedsiębiorca nie będzie miał bowiem prawa do podatku liniowego czy zryczałtowanego.
Podstawa prawna:
- art. 9a ust. 2b ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.)
- art. 17 ust. 1 ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022 poz. 1265 ze zm.)