Sytuacja gospodarcza zmusza przedsiębiorców do podejmowania działań, których celem jest ograniczenie kosztów zużycia energii i kosztów ogrzewania. Jedną z alternatyw jest ocieplenie budynku celem uniknięcia strat ciepła. Czy taka inwestycja przyniesie dodatkowy efekt w postaci obniżenia podatków? O tym, w dalszej części opracowania.
VAT do odliczenia na bieżąco
Przede wszystkim, na kwestię zakupu towarów i usług należy patrzeć z perspektywy opodatkowania podatkiem dochodowym oraz VAT.
W przypadku czynnych podatników VAT sprawa jest prosta. Jeżeli tylko zakup materiałów budowlanych i usług budowlanych pozostaje w związku z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi (sprzedażą opodatkowaną VAT), to podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego. VAT zatem, będzie podlegał odliczeniu na bieżąco. Jeżeli faktura za zakup styropianu będzie odebrana przez nabywcę np. w październiku i w października inwestor odbierze materiały budowlane, to podatek będzie odliczony właśnie w tym okresie rozliczeniowym – w październiku.
Ważne
Uczulamy Państwa, iż zakup wybranych materiałów budowlanych oraz nabycie usług budowlanych może się wiązać z obowiązkiem zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności. Prosimy zatem, zwracać uwagę, czy faktury otrzymane od dostawców i usługodawców zawierają oznaczenie “mechanizm podzielonej płatności” (MPP).
Podstawowe warunki do zastosowania podzielonej płatności
Zapłatę należy zrealizować z wykorzystaniem split payment (podzielona płatność) jeżeli spełnione są dwa kluczowe warunki:
- przedmiotem sprzedaży musi być towar lub usługa wymieniona w załączniku nr 15 do ustawy o VAT (co najmniej jedna pozycja w treści faktury musi być wymieniona w załączniku nr 15). W załączniku tym, wskazane są m.in. usługi budowlane, ale i szereg różnego rodzaju materiałów budowlanych – głównie stal i wyroby stalowe. (tu link do załącznika)
- wartość faktury brutto musi wynosić ponad 15 tys. zł.
Jeżeli wskazane warunki są spełnione, sprzedawca powinien w fakturze wskazać oznaczenie “mechanizm podzielonej płatności”. Jednak brak wskazanego określenia w treści dokumentu nie oznacza, iż transakcja nie odbywa się w MPP. Nabywca ma prawny obowiązek sprawdzić, czy istotnie żadna z pozycji będących przedmiotem sprzedaży nie jest objęta mechanizmem. Może się bowiem zdarzyć, że sprzedawca błędnie nie umieści oznaczenia MPP. Stąd też na nabywcy ciąży obowiązek weryfikacyjny.
Uregulowanie faktury w mechanizmie podzielonej płatności, w sytuacji, gdy istnieje ku temu prawny obowiązek, jest kluczowe dla możliwości rozpoznania kosztu podatkowego. Zapłata z naruszeniem warunku płatności MPP powoduje, że dokument nie może być zaksięgowany w koszty.
A jak będzie z podatkiem dochodowym?
W podatku dochodowym sprawa jest nieco bardziej skomplikowana. Przedsiębiorcy, którzy podejmą decyzję o ociepleniu budynku, nie odczują znacznego odciążenia finansowego w podatkach. Dlaczego? Dlatego, że ocieplenie budynku zgodnie z przepisami prawa spełnia definicję modernizacji. Nie jest to zwykły remont. Wydatki zaś, poniesione na modernizację nie mogą być od razu w całości zaksięgowane w koszty. Owszem, są kosztem, ale w postaci odpisów amortyzacyjnych. Te zaś, są rozłożone w czasie.
Ważna jest granica pomiędzy remontem a modernizacją
Za remont środka trwałego uważa się wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, przy czym dopuszcza się stosowanie wyrobów budowlanych innych niż użyte w stanie pierwotnym.
Wszystkie poniesione nakłady, których celem jest przywrócenie stanu pierwotnego środka trwałego oraz utrzymanie jego bieżącej użyteczności technicznej, stanowią remont. Remontem jest naprawa oraz wymiana zużytych elementów.
Środek trwały uważa się za ulepszony, gdy został on przebudowany, rozbudowany, poddany rekonstrukcji, adaptacji lub modernizacji. Odpowiednio:
- przebudowa – to zmiana (poprawa) istniejącego stanu środków trwałych na inny,
- rozbudowa – to powiększenie (rozszerzenie) składników majątkowych, w szczególności zaś budynków i budowli, linii technologicznych itp.,
- rekonstrukcja – odtworzenie (odbudowanie) zużytych całkowicie lub częściowo składników majątkowych,
- adaptacja – to przystosowanie (przerobienie) składnika majątkowego do wykorzystania go w innym celu niż wskazywało jego pierwotne przeznaczenie, albo nadanie temu składnikowi nowych cech użytkowych,
- modernizacja – to unowocześnienie środków trwałych.
Środki trwałe uważa się za ulepszone, gdy wydatki poniesione na wskazane cele spowodują wzrost wartości użytkowej tego środka w stosunku do wartości z dnia przyjęcia go do używania, mierzonej w szczególności okresem używania, zdolnością wytwórczą, jakością produktów uzyskiwanych za pomocą ulepszonych środków trwałych i kosztami ich eksploatacji a wartość przedmiotowych wydatków przekracza w skali roku kwotę 10 tys. zł.
Ważne
Różnica między nakładami na remont ulepszeniem środków trwałych polega głównie na tym, że pierwsze z nich zmierzają do podtrzymania, odtworzenia wartości użytkowej środków trwałych a drugie do podwyższenia bądź istotnej zmiany cech użytkowych tego składnika majątkowego.
Organy podatkowe jednolicie zajmują stanowisko, iż ocieplenie budynku to modernizacja. Przykładem może być tu interpretacja dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 sierpnia 2021, nr 0114-KDIP2-2.4010.162.2021.1.ASK oraz z 24 czerwca 2020 r., nr 0115-KDIT3.4011279.2020.3.KR.
We wskazanych interpretacjach czytamy, iż wydatki na prace związane z położeniem ocieplenia są wydatkami na ulepszenie środka trwałego. Spowodują, bowiem wzrost wartości użytkowej środka trwałego, poprawę standardów technicznych, a także obniżenie kosztów eksploatacji (np. poprzez zmniejszenie kosztów ogrzewania), a więc modernizację. Nie mogą zostać więc potraktowane jako remont środka trwałego, gdyż nie mają charakteru odtworzeniowego.
Sposób zaliczania przedmiotowych wydatków na ulepszenie środka trwałego uzależniony jest od ich wartości. Wydatki na ulepszenie w kwocie przekraczającej 10 tys. zł podwyższają wartość środka trwałego i podlegają amortyzacji podatkowej. Natomiast wydatki w kwocie nieprzekraczającej 10 tys. zł mogą zostać zaliczone jednorazowo do kosztów uzyskania przychodów.
Podstawowa stawka amortyzacyjna dla budynków niemieszkalnych wynosi 2,5 proc. rocznie. Co do zasady oznacza to, iż podatnik w podatku dochodowym w związku z realizowaną inwestycją odczuje niewielką ulgę podatkową. Efekty finansowe będą, bowiem rozłożone na 40 lat.
Wskazówki
Dokumenty dostarczane do biura rachunkowe dotyczące inwestycji polegającej na ociepleniu budynku firmy powinny być odpowiednio opisane. Kluczowe jest ich wydzielenie z pozostałych wydatków. Warto na dokumencie wskazać oznaczenie np.” inwestycja – ocieplenie budynku firmy”.
Podstawa prawna:
- art. 86 ust. 1 oraz 108a ust. 1a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)
- art. 22g ust. 17 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.) oraz art. 16g ust. 13 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm.)
- art. 3 pkt 8 ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 2351 ze zm.)