Polski Ład, który zaczyna obowiązywać od 1 stycznia 2022 r., już na początku roku może spędzać sen z powiek przedsiębiorców zatrudniających pracowników. Należy pamiętać, że każde wynagrodzenie wypłacane po 1 stycznia 2022, musi być obliczone według nowych zasad.
W przypadku pracowników oznacza to 3 zmiany:
- brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku,
- konieczność policzenia tzw. „ulgi dla klasy średniej”, która ma na celu złagodzenie obciążeń podatkowych dla określonych grup zatrudnionych,
- uwzględnienie nowej skali podatkowej, obowiązującej od przyszłego roku.
Uwaga!
Nie wiemy czy programy kadrowo-płacowe będą gotowe na zmiany. Warto zatem zapamiętać sposób liczenia wypłat.
Przeanalizujemy na przykładzie jak wyliczyć kwotę wypłaty netto przy założonej kwocie brutto na umowie. Załóżmy, że pracownik zarabia 10.000 zł brutto.
Składki na ubezpieczenia społeczne
W pierwszej kolejności z wynagrodzenia brutto potrąca się składki:
- emerytalną 9,76% – w naszym przykładzie to 976 zł,
- rentową 1,50%, czyli 150 zł,
- chorobową 2,45% – co daje 245 zł.
Suma składek społecznych to 1371 zł.
Składka zdrowotna
W kolejnym kroku potrąca się składkę zdrowotną w wysokości 9%. Podstawą wyliczenia składki zdrowotnej jest przychód pomniejszony o składki społeczne. W naszym przykładzie to kwota:
10.000 zł – 1371 zł = 8629 zł
Składka zdrowotna wyniesie 9% x 8629 zł = 771,61 zł.
Podstawą opodatkowania jest przychód pomniejszony o składki społeczne, koszty uzyskania przychodu oraz ulgę dla klasy średniej.
Koszty uzyskania przychodów
Koszty uzyskania przychodów wynoszą 250 zł lub 300 zł – w zależności od tego, czy pracownik mieszka w innej miejscowości niż siedziba zakładu pracy oraz czy złożył stosowne oświadczenie pracodawcy. My do wyliczeń przyjmiemy 250 zł.
Ulga dla klasy średniej
Ulga dla klasy średniej wyliczana jest według skomplikowanego wzoru:
1. (A x 6,68% – 380,50 zł) ÷ 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł, lub
2. (A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11.141 zł
gdzie „A” oznacza przychód.
W naszym przykładzie przychód wynosi 10.000 zł, zatem korzystamy ze wzoru numer 2:
(10.000 zł x (-7,35%) + 819,08 zł) / 0,17 = 494,59 zł
Ulga dla klasy średniej wynosi 494,59 zł.
Podstawa opodatkowania
Podstawa opodatkowania wynosi zatem:
10.000 zł – 1371 zł – 250 zł – 494,59 zł = 7884,41 zł.
Jednak zgodnie z zasadą zapisaną w Ordynacji Podatkowej, podstawę opodatkowania zaokrągla się matematycznie do pełnych złotych. W naszym przykładzie podstawa opodatkowania wynosi ostatecznie 7884 zł.
Podatek
Czas wyliczyć podatek dochodowy PIT. Według ustawy wynosi on 17%. Jeśli pracownik złożył swojemu pracodawcy odpowiednie oświadczenie (PIT-2), to wyliczony podatek pomniejsza się o kwotę będącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek. Skala podatkowa od 2022 r. określa kwotę wolną na poziomie 5100 zł, zatem w danym miesiącu wyliczony podatek pomniejsza się o 5100 zł x 1/12 = 425 zł.
Podatek wynosi:
7884 zł x 17% – 425 zł = 915,28 zł.
Po zaokrągleniu podatek wynosi ostatecznie 915 zł.
Wynagrodzenie netto
Jeżeli pracownik zrezygnował z Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK), to w tym momencie możemy ustalić kwotę jego wypłaty „do ręki”. Będzie to przychód brutto pomniejszony o składki społeczne, składkę zdrowotną oraz podatek PIT.
W naszym przykładzie będzie to kwota:
10.000 zł – 1371 zł – 776,61 zł – 915 zł = 6937,39 zł
Wynagrodzenie pracownika, który nie należy do PPK wynosi 6937,39 zł.
W tym miejscu chcemy zaznaczyć, że kalkulator umieszczony na stronach rządowych błędnie podaje minimalnie różną kwotę.
PPK
Jeśli pracownik nie zrezygnował z PPK, to jego wynagrodzenie będzie różne od wyliczonego powyżej. Z wyliczonego wynagrodzenia zostanie jeszcze odjęta składka PPK pracownika, domyślnie wynosząca 2%, oraz podatek od składki PPK pracodawcy wpłaconej w danym miesiącu do danego TFI, domyślnie wynoszącej 1,5%. Policzmy to.
Wpłata pracownika w wysokości 2% przychodu wynosi 200 zł.
Wpłata pracodawcy w wysokości 1,5% przychodu wynosi 150 zł. 17% podatku z tej kwoty daje 26 zł.
Z wyliczonego wynagrodzenia do ręki zostanie zatem dodatkowo strącona kwota 226 zł, a pracownik ostatecznie otrzyma 6711,39 zł.
Wynagrodzenie pracownika, który należy do PPK wynosi 6711,39 zł.
Podstawa prawna:
- art. 27 i art. 32 ustawy z 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.) – w brzmieniu na dzień 1.01.2022 r.,
- art. 16 i art. 22 ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 423 ze zm.),
- art. 79 ustawy z 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1285 ze zm.) – w brzmieniu na dzień 1.01.2022 r.,
- art. 63 ustawy z 29.08.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.),
- art. 26 i art. 27 ustawy z 4.10.2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych (Dz.U. z 2020 r. poz. 1342 ze zm.).
Stan prawny aktualny na dzień 25.11.2021 r.