Od 1 stycznia 2025 r. będą obowiązywać przepisy ustawy o CIT, które nakładają nowe obowiązki na podatników.
Księgi podatników prowadzących księgi rachunkowe mają być (poza ustawowymi zwolnieniami) prowadzone przy użyciu programów komputerowych i przesyłane do właściwego naczelnika urzędu skarbowego po raz pierwszy za rok podatkowy, a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy rozpoczynający się po dniu:
- 31 grudnia 2024 r. w przypadku:
– podatkowych grup kapitałowych,
– podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, u których wartość przychodu uzyskanego w poprzednim odpowiednio roku podatkowym albo roku obrotowym przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP w ostatnim dniu roboczym poprzedniego odpowiednio roku podatkowego albo roku obrotowego,
- 31 grudnia 2025 r. w przypadku podatników i spółek niebędących osobami prawnymi, które są obowiązane przesyłać ewidencje JPK_VAT,
- 31 grudnia 2026 r. w przypadku pozostałych podatników i spółek niebędących osobami prawnymi.
Księgi będą przekazywane w formie plików elektronicznych, które muszą być zgodne z określoną strukturą logiczną. Ministerstwo Finansów opublikowało broszury informacyjne do struktur logicznych JPK_KR_PD i JPK_ST_KR. Opisują one zawartość struktury logicznej księgi rachunkowej, ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych oraz wyjaśniają treść poszczególnych elementów zawartych w strukturze logicznej. Broszury są dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/web/kas/struktury-jpk-w-podatkach-dochodowych
Uwaga: Pierwsze pliki zobowiązane podmioty będą musiały złożyć w marcu 2026 r., tj. do czasu upływu terminu złożenia zeznania podatkowego za 2025 r. Zobowiązane podmioty będą musiały dostosować swoje wewnętrzne systemy finansowo-księgowe tak, aby od 1 stycznia 2025 r. móc wygenerować księgi rachunkowe według opublikowanej struktury logicznej.
Danymi dodatkowymi, o które należy uzupełnić księgi są:
- numer identyfikacji podatkowej kontrahenta podatnika, o ile został nadany,
- numer identyfikujący fakturę w KSeF, o ile został nadany do dnia przekazania księgi – w przypadku faktur wystawionych przez podatnika stanowiących dowód księgowy,
Ważne: Wskazane dane dodatkowe wykazuje się w postaci zapisu w odniesieniu do poszczególnych zdarzeń ujętych w księgach.
- znaczniki identyfikujące konta ksiąg wykazywane według, określonego przepisami, słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg dla:
- banków,
- zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji,
- określonych jednostek, o których mowa w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, sporządzających sprawozdanie finansowe według określonego wzoru,
- funduszy inwestycyjnych,
- domów maklerskich,
- spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
- pozostałych jednostek.
Ważne: Te dodatkowe dane przyporządkowuje się w oparciu o kryteria klasyfikacyjne przyjęte dla zapisów zdarzeń w księgach, wynikające z przepisów o rachunkowości.
Wyciąg – przykładowe znaczniki – ze słownika znaczników identyfikujących konta ksiąg dla pozostałych jednostek:
| ZNACZNIK | OPIS ZNACZNIKA | ||||
| BAAI1_W | AKTYWA | Aktywa trwałe | Wartości niematerialne i prawne | Koszty zakończonych prac rozwojowych | |
| BAAI1_A | AKTYWA | Aktywa trwałe | Wartości niematerialne i prawne | Koszty zakończonych prac rozwojowych | Odpisy aktualizujące wartość kosztów zakończonych prac rozwojowych |
| BAAI1_U | AKTYWA | Aktywa trwałe | Wartości niematerialne i prawne | Koszty zakończonych prac rozwojowych | Umorzenie zakończonych prac rozwojowych |
- dane potwierdzające nabycie, wytworzenie lub wykreślenie danego środka trwałego lub danej wartości niematerialnej i prawnej z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych:
- w przypadku faktur stanowiących dowód księgowy zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej – numer identyfikujący fakturę w KSeF, o ile został nadany do dnia przekazania księgi,
- numer dowodu, na podstawie którego przyjęto do używania środek trwały lub wartość niematerialną i prawną,
- rodzaj dowodu potwierdzającego nabycie, wytworzenie lub wykreślenie z ewidencji,
- datę nabycia, wytworzenia, przyjęcia do używania lub wykreślenia z ewidencji,
- numer inwentarzowy nadawany przez jednostkę,
Ważne: Dodatkowe dane wykazuje się w odniesieniu do danego środka trwałego lub danej wartości niematerialnej i prawnej wprowadzonych do ewidencji. Księgi mogą nie być uzupełniane o dodatkowe dane dotyczące danego środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej wprowadzonych do ewidencji przed 1 stycznia 2025 r., za wyjątkiem danych dotyczących numeru identyfikującego fakturę zbycia środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej w KSeF oraz danych w zakresie daty wykreślenia z ewidencji.
- wysokość różnicy pomiędzy wynikiem finansowym ustalonym na podstawie przepisów o rachunkowości a podstawą opodatkowania ustaloną na podstawie przepisów o CIT w podziale na:
- wysokość przychodów zwolnionych z opodatkowania – wykazuje się trwałe różnice pomiędzy zyskiem (stratą) dla celów rachunkowych a dochodem (stratą) dla celów podatkowych,
- wysokość przychodów niepodlegających opodatkowaniu w bieżącym roku,
- wysokość przychodów podlegających opodatkowaniu w bieżącym roku, ujętych w księgach lat ubiegłych,
- wysokość przychodów podlegających opodatkowaniu, niepodlegających ujęciu w księgach,
- wysokość kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów – wykazuje się trwałe różnice pomiędzy zyskiem (stratą) dla celów rachunkowych a dochodem (stratą) dla celów podatkowych,
- wysokość kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku,
- wysokość kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów w bieżącym roku, ujętych w księgach lat ubiegłych,
- wysokość kosztów uznawanych za koszty uzyskania przychodów, niepodlegających ujęciu w księgach.
Wskazówka: Księgi za rok podatkowy, który rozpoczyna się po dniu 31 grudnia 2024 r., a przed dniem 1 stycznia 2026 r. (a w przypadku spółek niebędących osobami prawnymi – za rok obrotowy, który rozpoczyna się po dniu 31 grudnia 2024 r., a przed dniem 1 stycznia 2026 r.) mogą nie być uzupełniane o dodatkowe dane dotyczące NIP, numeru identyfikującego fakturę w KSeF, dane z ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, różnicę pomiędzy wynikiem finansowym a podatkowym.
W przypadku emitentów papierów wartościowych oraz jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej (w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR), sporządzających sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR, MSSF, księgi za rok podatkowy, który rozpoczyna się po dniu 31 grudnia 2024 r., a przed 1 stycznia 2026 r. mogą nie być uzupełniane o dodatkowe dane dotyczące znaczników identyfikujących konta ksiąg.
Podstawa prawna:
- art. 13 ustawy z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2023 r., poz. 1059)
- rozporządzenie Ministra Finansów z 16 sierpnia 2024 r. w sprawie dodatkowych danych, o które należy uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe podlegające przekazaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2024 r., poz. 1314)