Naliczając dodatek za pracę w porze nocnej należy odnieść się do miesiąca kalendarzowego, w którym praca nocna była wykonywana. Dodatek ten przysługuje w odpowiedniej proporcji za każdy czas przepracowany w nocy, nie tylko za pełne przepracowane godziny.
Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia. Wynosi on 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w danym roku kalendarzowym za każdą godzinę przepracowaną w porze nocnej.
Ważne!
Na wysokość dodatku nie wpływa wysokość wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Obliczany jest w oparciu o aktualną wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę. W przepisach wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy mogą być jednak przewidziane bardziej korzystne zasady jego naliczania.
Praca w nocy
Przez „pracę w nocy” rozumiemy pracę wykonywaną w przyjętej w zakładzie pracy porze nocnej, którą jest dookreślone przez pracodawcę w regulaminie pracy lub informacji o warunkach zatrudnienia kolejnych 8 godzin przypadających pomiędzy godz. 21.00 a 7.00.
Dodatek przysługuje zarówno za pracę planowaną na porę nocną w rozkładzie czasu pracy (harmonogramie czasu pracy), jak i w przypadku wykonywania w porze nocnej pracy dodatkowej w oparciu o polecenie pracy nadliczbowej.
Przykład: Zgodnie z zapisami regulaminu pracy pora nocna w firmie X obejmuje czas od 22.00 do 6.00. Pracownik zgodnie z rozkładem pracować miał do 23.00, jednak otrzymał polecenie przepracowania dodatkowej godziny.
Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje w związku z tym za dwie godziny:
- 22.00-23.00 – czas pracy wynikający z harmonogramu,
- 23.00-24.00 – czas przepracowany w godzinach nadliczbowych (za tę godzinę przysługują jeszcze – niezależnie od wynagrodzenia i dodatku za pracę w nocy – świadczenia za pracę w godzinach nadliczbowych w postaci czasu wolnego albo dodatku 100 proc. do wynagrodzenia).
Ustalenie wysokości dodatku
Przy ustalaniu wysokości za godzinę pracy w porze nocnej minimalne wynagrodzenie za pracę dzieli się przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Przyjmujemy przy tym zawsze nominalny czas pracy dla danego miesiąca (wymiar pełny dla danego miesiąca), a nie zaplanowany do przepracowania dla danego pracownika, czy wynikający z jego wymiaru czasu pracy.
Dodatek za pracę w porze nocnej w 2022 r. (w kolejności: miesiąc, wymiar czasu pracy, obliczenie dodatku)
- styczeń – 152 godz. ; 010 zł : 152 godz. = 19,80 zł; 19,80 zł × 20 proc. = 3,96 zł
- luty – 160 godz.; 010 zł : 160 godz. = 18,81 zł; 18,81 zł × 20 proc. = 3,76 zł
- marzec – 184 godz.; 010 zł : 184 godz. = 16,36 zł; 16,36 zł × 20 proc. = 3,27 zł
- kwiecień – 160 godz.; 010 zł : 160 godz. = 18,81 zł; 18,81 zł × 20 proc. = 3,76 zł
- maj – 168 godz.; 3.010 zł : 168 godz. = 17,92 zł; 17,92 zł × 20 proc. = 3,58 zł
- czerwiec – 168 godz.; 3.010 zł : 168 godz. = 17,92 zł; 17,92 zł × 20 proc. = 3,58 zł
- lipiec – 168 godz.; 3.010 zł : 168 godz. = 17,92 zł; 17,92 zł × 20 proc. = 3,58 zł
- sierpień – 176 godz.; 010 zł : 176 godz. = 17,10 zł; 17,10 zł × 20 proc.= 3,42 zł
- wrzesień – 176 godz.; 010 zł : 176 godz. = 17,10 zł; 17,10 zł × 20 proc. = 3,42 zł
- październik – 168 godz.; 3.010 zł : 168 godz. = 17,92 zł; 17,92 zł × 20 proc. = 3,58 zł
- listopad – 160 godz.; 3.010 zł : 160 godz. = 18,81 zł; 18,81 zł × 20 proc. = 3,76 zł
- grudzień – 168 godz.; 3.010 zł : 168 godz. = 17,92 zł; 17,92 zł × 20 proc. = 3,58 zł.
Dodatek za pracę w porze nocnej ustalany jest w oparciu o wymiar czasu pracy w miesiącu kalendarzowym, w którym miała miejsce praca w nocy. Skutkuje to często koniecznością ustalenia dwóch wysokości dodatków w przypadku pracy na nocnej zmianie na przełomie miesięcy kalendarzowych. Nie możemy do obliczeń przyjąć bowiem wymiaru dodatku w miesiącu rozpoczęcia zmiany – nie rozliczamy go w oparciu o pojęcie doby pracowniczej (24 godziny liczone od godziny rozpoczęcia pracy zgodni z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy).
Przykład: Pracownik zatrudniony w systemie zmianowym rozpoczął pracę na nocnej zmianie 31 lipca o godz. 22.00 i pracował do godz. 6.00 1 sierpnia.
Pora nocna w firmie obowiązuje w godz. 22.00-6.00. Dodatek za dwie godziny nocne przepracowane w lipcu (22.00-24.00) wynosi 7,16 zł (2 x 3,58 zł), a za 6 godz. pracy w nocy przypadające od 0.00 do 6.00 1 sierpnia 20,52 zł (6 x 3,42 zł).
Niepełna godzina
Dodatek przysługuje nie tylko za pełną godzinę pracy w porze nocnej, ale za każdy czas przepracowany w przedziale godzinowym uznanym w danym zakładzie pracy za porę nocną. Należy go proporcjonalnie naliczyć również za np. 20 czy 30 minut przepracowanych w nocy.
Przykład: W sierpniu 2022 r. r. pracownik pracował w nocy godzinę i 20 minut. Za tę pracę przysługuje mu dodatek w wysokości 4,56 zł (3,42 zł za pełną godzinę oraz 1,14 zł za 20 minut).
Podstawa prawna:
- art. 151(8) ustawy z 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2022 r., poz. 1510 ze zm.)