Dodatek za pracę w porze nocnej ustalany jest w oparciu o wynagrodzenie minimalne, którego zmiana automatycznie skutkuje koniecznością naliczania wyższego dodatku. W związku z tym, że wylicza się go w oparciu o wymiar czasu pracy w miesiącu, w którym miała miejsce praca w nocy, często dla nocnej pracy na przełomie miesięcy zastosowanie znajdą dwie wysokości tego dodatku.
Za pracę w przyjętej w zakładzie pracy porze nocnej (jest określana przez pracodawcę w regulaminie pracy lub informacji o warunkach zatrudnienia – kolejne 8 godzin przypadające pomiędzy godz. 21:00 a 7:00) przysługuje dodatek do wynagrodzenia. Wynosi on 20 proc. stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w czasie wykonywania pracy w nocy (na wysokość dodatku nie wpływa wysokość wynagrodzenia zasadniczego pracownika). W przepisach wewnętrznych obowiązujących u danego pracodawcy mogą być jednak przewidziane bardziej korzystne zasady jego naliczania.
Skoro na dodatek wpływa wynagrodzenie minimalne oraz wymiar czasu pracy w danym miesiącu, jego wysokość jest różna w poszczególnych miesiącach, co związane jest z różnymi wymiarami czasu pracy, ale także dwukrotną zmianą wysokości wynagrodzenia minimalnego w 2024 r.
Dodatek za pracę w porze nocnej w 2024 r.
| Miesiąc | Wymiar czasu pracy | Obliczanie dodatku | Wysokość dodatku |
| I | 168 godz. | (4242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20 proc. = 5,05 zł | 5,05 zł |
| II | 168 godz. | (4242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20 proc. = 5,05 zł | 5,05 zł |
| III | 168 godz. | (4242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20 proc. = 5,05 zł | 5,05 zł |
| IV | 168 godz. | (4242 zł : 168 godz.) = 25,25 zł; 25,25 zł × 20 proc. = 5,05 zł | 5,05 zł |
| V | 160 godz. | (4242 zł : 160 godz.) = 26,51 zł; 26,51 zł × 20 proc. = 5,30 zł | 5,30 zł |
| VI | 160 godz. | (4242 zł : 160 godz.) = 26,51 zł; 26,51 zł × 20 proc. = 5,30 zł | 5,30 zł |
| VII | 184 godz. | (4300 zł : 184 godz.) = 23,37 zł; 23,37 zł × 20 proc. = 4,67 zł | 4,67 zł |
| VIII | 168 godz. | (4300 zł : 168 godz.) = 25,60 zł; 25,60 zł × 20 proc. = 5,12 zł | 5,12 zł |
| IX | 168 godz. | (4300 zł : 168 godz.) = 25,60 zł; 25,60 zł × 20 proc. = 5,12 zł | 5,12 zł |
| X | 184 godz. | (4300 zł : 184 godz.) = 23,37 zł; 23,37 zł × 20 proc. = 4,67 zł | 4,67 zł |
| XI | 152 godz. | (4300 zł : 152 godz.) = 28,29 zł; 28,291 zł × 20 proc. = 5,66 zł | 5,66 zł |
| XII | 160 godz. | (4300 zł : 160 godz.) = 26,88 zł; 26,88 zł × 20 proc. = 5,38 zł | 5,38 zł |
Ważne: Dodatek przysługuje za pracę przypadającą na porę nocną określoną w przepisach wewnętrznych. Jest należny za każdy czas przepracowany w nocy – zarówno zaplanowany, jak i zlecony dodatkowo (niezależnie od rozliczenia pracy nadliczbowej), bez względu na jego długość.
Przykład: Pracownik miał zaplanowaną pracę jednego dnia w styczniu 2024 r. do godz. 22:00. W związku ze spóźnieniem zmiennika pozostał w pracy dłużej o 30 minut, które przypadały już na porę nocną (zgodnie z regulaminem pracy zaczyna się ona o 22:00).
Dodatek za pracę w nocy powinien zostać wypłacony za każdy czas przepracowany w porze nocnej. W przypadku niepełnych godzin należy ustalić go proporcjonalnie. Pracownik powinien otrzymać z tego tytułu 2,53 zł.
Poza dodatkiem za pracę w porze nocnej pracownik nabył prawo do rekompensaty powstałej w tej sytuacji pracy nadliczbowej. Przysługuje mu za nią wynagrodzenie oraz 100 proc. dodatku lub czas wolny na jego wniosek (w wymiarze 30 minut) albo bez wniosku (w wymiarze 45 minut).
Praca w nocy na przełomie miesięcy
Dodatek za pracę w porze nocnej ustalany jest w oparciu o wymiar czasu pracy w miesiącu kalendarzowym, w którym miała miejsce praca w nocy. Skutkuje to często koniecznością ustalenia dwóch wysokości dodatków w przypadku pracy na nocnej zmianie na przełomie miesięcy kalendarzowych. Nie możemy do obliczeń przyjąć bowiem wymiaru dodatku w miesiącu rozpoczęcia zmiany – nie rozliczamy go w oparciu o pojęcie doby pracowniczej (24 godziny liczone od godziny rozpoczęcia pracy zgodnie z obowiązującym pracownika rozkładem czasu pracy).
Przykład: Pracownik pracuje w nocy na przełomie kwietnia i maja – od 22:00 do 6:00, co odpowiada ustalonej w zakładzie pracy porze nocnej. Dodatek za dwie godziny nocne przepracowane w kwietniu (22:00–24:00) wynosi 10,10 zł (2 x 5,05 zł), a za 6 godz. pracy w nocy przypadające od 0:00 do 6:00 1 maja – 31,80 zł (6 x 5,30 zł).
W 2024 r. należy pamiętać również o zmianie wynagrodzenia minimalnego w lipcu, co skutkuje koniecznością przyjęcia innej podstawy wyliczenia dodatku dla pracy od początku lipca (konkretnie od 0:00 w dniu 1 lipca).
Podstawa prawna:
- art. 151(7), 151(8) ustawy z 26 czerwca 1974r. – Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2023 r., poz. 1465)