Dofinansowania z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, otrzymywane przez pracodawców niemających statusu Zakładu Aktywności Zawodowej (ZAZ) ani Zakładu Pracy Chronionej (ZPCHR) nadal pozostają przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nadal jest to przychód opodatkowany, a wszelkie wydatki z nim związane (np. wynagrodzenia, narzuty na wynagrodzenia) są kosztami podatkowymi.
W ramach Polskiego Ładu 2.0 poszerzono katalog negatywny przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, zawarty w art. 14 ust. 3 poprzez dodanie pkt 15 w ustawie o podatku dochodowym od osób; przepis ten wszedł w życie po dniu ogłoszenia, czyli poczynając od 16 czerwca 2022 r.
W myśl dodanego punktu 15, do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nie zaliczamy otrzymanych środków, o których mowa w art. 33b ust. 1 ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych.
Zmiany w rozliczaniu PFRON
Każde dodawane przez ustawodawcę tego typu zwolnienie, czy to przez poszerzanie katalogu zwolnień zawartych w art. 21 ust. 1 ustawy o PIT, czy też katalogu przychodów niepodlegających opodatkowaniu (niezaliczanych do przychodów podatkowych) w art. 14 ust. 3 ustawy o PIT stanowi tak zwany „zatruty cukierek”, albowiem z jednej strony rozszerzeniu ulega katalog przychodów wyłączonych lub zwolnionych z opodatkowania, jednakże z drugiej strony wykluczeniu z rachunku podatkowego podlegają koszty poniesione w związku z tym przychodem. Dzieje się tak w myśl zasady: jeżeli coś nie jest przychodem, to nie może być kosztem. Jeżeli środki otrzymane z PFRON- u nie są uznawane za przychód (opodatkowany), to również koszty związane z tym przychodem, wydatki sfinansowane z tych środków nie mogą być uznawane za koszt uzyskania przychodów.
W obecnej sytuacji wiele firm składa co miesiąc wnioski Wn-D. Chodzi tutaj o dofinansowania do wynagrodzeń, w których do pracodawcy mają zastosowanie zapisy art. 26a wyżej wspomnianej ustawy, natomiast podstawa prawna takiego wniosku to art. 26c ust. 1 pkt 2) ustawy o PFRON.
Natomiast art. 33b. ust. 1 ustawy o PFRON, wymieniony w art. 14 ust. 3 pkt 15 ustawy o PIT traktuje o pomocy ze środków PFRON na rzecz dysponentów zakładowego funduszu aktywności albo funduszu rehabilitacji. Są to miesięczne środki przekazane przez Fundusz na wniosek dysponenta zakładowego funduszu aktywności albo funduszu rehabilitacji, w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku, na rachunek bankowy w wysokości równej iloczynowi stanu zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych dysponenta oraz 4 proc. kwoty najniższego wynagrodzenia.
Ważne!
Biorąc pod uwagę powyższe zapisy, wyłączenie z katalogu przychodów zaliczanych do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej dotyczy wyłącznie środków otrzymywanych przez Zakłady Aktywności Zawodowej (ZAZ) oraz Zakłady Pracy Chronionej (ZPCHR).
Zatem dofinansowania z PFRON, otrzymywane przez pracodawców niemających statusu ZAZ lub ZPCHR, nadal pozostają przychodem z pozarolniczej działalności gospodarczej. Nadal jest to przychód opodatkowany, a wszelkie wydatki z nim związane (np. wynagrodzenia, narzuty na wynagrodzenia) są kosztami podatkowymi.
Analogiczne rozwiązanie przyjęto w przepisach ustawy o CIT.
Problematyczny termin wejścia w życie przepisów
Kłopotliwa jest data wejścia w życie i rozpoczęcia stosowania tych zmian. Polski Ład 2.0 przewiduje tutaj dwie daty:
- wyżej wymienione przepisy stosujemy do przychodów uzyskanych od 10 marca 2022 r., co oznaczałoby, iż wszystkie ZAZ-y oraz ZPCHR-y muszą przeliczyć przychody, koszty oraz zaliczki na podatek dochodowy, poczynając od miesiąca marca 2022 r.;
- wyżej wymienione przepisy wchodzą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, a więc 16 czerwca 2022 r.
Przykład: Beata Malinowska prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą zatrudnia osoby niepełnosprawne. Co miesiąc składa wniosek Wn-D na podstawie art. 26a i 26c ustawy o PFRON, a w konsekwencji otrzymuje dofinansowanie. Przepisy w zakresie środków otrzymywanych z PFRON, które weszły w życie 16 czerwca 2022 r. w ramach Polskiego Ładu 2.0 nie dotyczą jej firmy. Kwalifikacja w rachunku podatkowym przychodów, kosztów oraz naliczanie zaliczek na podatek dochodowy nie ulega żadnym zmianom.
Przykład: Spółka z o.o. posiadająca status ZPCHR otrzymuje – po uprzednim złożeniu wniosku – środki z Funduszu w rozumieniu art. 33b ust. 1 ustawy o PFRON. Od 16 czerwca 2022 r, środki te nie są zaliczane do przychodów podatkowych, również koszty związane z tymi przychodami (wynagrodzenia, narzuty na wynagrodzenia) nie stanowią już kosztów uzyskania przychodów.
Co więcej, Spółka z o.o. musi odpowiednio skorygować zapisy poprzednich miesięcy, poczynając od środków otrzymanych z Funduszu od 10 marca 2022 r., pomniejszając w swoich rozliczeniach podatkowych:
- przychody podatkowe – o kwotę otrzymanych środków z Funduszu
- koszty podatkowe – o kwotę wydatkowanych środków związanych z tymi przychodami (kwoty te będą tożsame z kwotą środków otrzymanych z Funduszu)
- przeliczyć zaliczki na podatek dochodowy od osób prawnych.
Podstawa prawna:
- art. 14 ust. 3 pkt 15 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.)
- art. 33b ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2021 r., poz. 573 ze zm.)