Podatnicy nadal najczęściej pozyskują samochody w firmie poprzez zawieranie umów leasingowych. Umowy te pomimo licznych zmian w prawie nadal są korzystne podatkowo. Podatnicy, zawierając umowę leasingu, mogą bowiem nadal znacząco obniżyć swoje zobowiązania podatkowe.
Umowa leasingu
W ustawach o podatkach dochodowych znajdziemy legalną definicję leasingu. Przez umowie leasingu – rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów. Czyli ustawy kierują nas do kodeksu cywilnego. W związku z tym przez umowę leasingu rozumiemy umowę, w której finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Opłaty ustalone w umowie leasingu (w tym opłata wstępna), ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i koszt uzyskania przychodów korzystającego, jeżeli:
- umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40 proc. normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
- umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
- suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa powyżej pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu.
Czyli w przypadku umów leasingowych muszą one spełniać określone powyżej warunki, abyśmy mogli opłaty zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.
W przypadku zawarcia umowy leasingu leasingobiorca zazwyczaj może dokonać zakupu przedmiotu. Przedsiębiorcy dokonując leasingu samochodów zazwyczaj decydują się na ich zakup po zakończeniu umowy leasingu.
Zazwyczaj umowę leasingu zawierają podmioty będące podatnikami podatku dochodowego PIT. Spowodowane to jest tym, iż podatnicy mogą znacząco zmniejszyć swoje zobowiązania finansowe dzięki zaliczeniu do kosztów uzyskania opłat leasingowych.
W przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową zawarcie umowy leasingu nie ma wpływu na wielkość ich zobowiązań wobec fiskusa. Podatnicy ci bowiem nie mogą rozliczać kosztów uzyskania przychodu.
Ponadto co istotne w przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym lub kartą podatkową wykup samochodu po zakończeniu umowy leasingu, także nie wpływa na wysokość zobowiązań podatkowych.
Sprzedaż samochodu po zakończeniu umowy leasingu
Do końca 2021 r. przychody ze sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu na cele „prywatne” nie stanowiły przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. Podatnicy musieli opodatkować przychody ze sprzedaży samochodów zgodnie z art. 10 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych – dalej ustawa o PIT. Co ważne, w sytuacji, gdy sprzedaż nastąpiła po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie (wykup z leasingu) samochodu, podatnik nie płacił podatku dochodowego (patrz art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy o PIT).
Polski Ład wprowadził istotne zmiany w tym zakresie. Obecnie za przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się przychody z odpłatnego zbycia składników będących rzeczami ruchomymi, wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, na podstawie umowy leasingu operacyjnego (patrz art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy o PIT). Czyli w przypadku składników majątku wycofanych z działalności gospodarczej, jeżeli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki te zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło sześć lat musimy zapłacić podatek.
Wyżej wymienione zmiany spowodowały, że podatnicy dokonujący wykupu samochodu będą mogli je sprzedać bez podatku dopiero po upływie sześciu lat od końca miesiąca, w którym nastąpił ich wykup.
Ważne: Powyższe regulacje mają zastosowanie do pojazdów nabytych po 31 grudnia 2021 r.
Stawka ryczałtu przy sprzedaży samochodu wykupionego z leasingu
W związku ze zmianami, jakie zaszły w 2022 r., wielu podatników zmieniło dotychczasową formę opodatkowania na ryczałt. Podatnicy zmieniający formę opodatkowania bardzo często zaliczali w koszty opłaty leasingowe. Zmiana formy opodatkowania pozbawiła ich tej możliwości. Ponadto podatnicy zastanawiają się teraz, jakim podatkiem opodatkować zbycie samochodu wykupionego z leasingu.
Przykład: Podatnik prowadzi własną praktykę lekarską. W 2022 r. w związku ze zmianami podatkowymi zmienił formę opodatkowania z opodatkowania podatkiem liniowym na ryczałt ewidencjonowany. W grudniu 2021 r. podatnik skrócił umowę leasingu samochodu osobowego i wykupił go prywatnie. W czerwcu 2022 r. lekarz sprzedał wykupiony samochód. Czy przychód ze sprzedaży samochodu podlega opodatkowaniu ryczałtem?
W tym przypadku zakup samochodu nastąpił jeszcze w 2021 r. W związku z tym, że sprzedaż nastąpiła po upływie pół roku od daty nabycia podatnik nie zapłaci podatku dochodowego.
Przykład: Podatnik prowadzi własną praktykę lekarską. W 2022 r. w związku ze zmianami podatkowymi zmienił formę opodatkowania z opodatkowania podatkiem liniowym na ryczałt ewidencjonowany. W lutym 2022 r. podatnik dokonał wykupu samochodu osobowego, który wcześniej był leasingowany. We wrześniu lekarz sprzedał wykupiony samochód. Czy przychód ze sprzedaży samochodu podlega opodatkowaniu ryczałtem?
Tak, w tym przypadku sprzedaż samochodu podlega opodatkowaniu ryczałtem. Nowe regulacje dotyczące sprzedaży samochodów wykupionych z leasingu dotyczą bowiem także podatników stosujących opodatkowanie w formie ryczałtu ewidencjonowanego.
Czyli w naszym przypadku, ponieważ sprzedaż nastąpiła przez upływem sześcioletniego okresu, musimy przychód ze sprzedaży opodatkować ryczałtem. Należy podkreślić, że stawka ryczałtu przy takiej sprzedaży wynosi 3 proc. Podsumowując, obecnie podatnik opodatkowany ryczałtem, dokonujący wykupu samochodu z leasingu, w większości przypadków będzie obowiązany do opodatkowania przychodu z jego zbycia.
Podstawa prawna:
- art. 10 ust.1, art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, art. 14 ust. 2 pkt 19 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1128 ze zm.)
- art. 12 ust.1 pkt 7 lit. e ustawy z 20 listopda1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r. poz. 1993 ze zm.)