Niektórzy klienci przekazują dokumenty z opóźnieniem, a często robią to dzień przed ustawowym terminem do złożenia deklaracji, JPK_VAT czy uregulowania zobowiązania wobec budżetu. Zdarza się, że dokumenty są przekazywane również po upływie terminu do złożenia deklaracji czy zapłaty zobowiązania. Opóźnienia w dostarczaniu dokumentacji prowadzą do dezorganizacji pracy w biurze rachunkowym i niepotrzebnych napięć w relacjach biuro – klient.
Mogą też prowadzić do błędów w dokonywanych zapisach księgowych w wyniku szybkiej błędnej dekretacji czy niewłaściwej oceny dokumentów w świetle prawa podatkowego. To w konsekwencji doprowadza do ustalenia niewłaściwej wysokości zaliczek na podatek dochodowy, błędnych rozliczeń w zakresie podatku od towarów i usług, w zakresie rozliczeń dokumentacji pracowniczej i ustalenia w nieprawidłowej wysokości zobowiązań z tytułu ubezpieczeń.
Księgi muszą być nie tylko rzetelne
Określone podmioty zobowiązane są do prowadzenia ksiąg rachunkowych. Przepisy ustawy o rachunkowości wskazują, że księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. Księgi rachunkowe uznaje się za:
- rzetelne, jeżeli dokonane w nich zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty,
- prowadzone bezbłędnie, jeżeli wprowadzono do nich kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur obliczeniowych,
- sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawności dokonanych w nich zapisów, stanów (sald) oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych,
- prowadzone bieżąco, jeżeli m.in. pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych.
Każda transakcja musi być zaksięgowana
Do ksiąg rachunkowych okresu sprawozdawczego należy wprowadzić, w postaci zapisu, każde zdarzenie, które nastąpiło w tym okresie sprawozdawczym. Zazwyczaj okresem sprawozdawczym jest miesiąc, a więc klient powinien dostarczać dokumenty do biura rachunkowego, do momentu zamknięcia ksiąg za dany okres sprawozdawczy – miesiąc. Dostarczenie dokumentów do biura po zamknięciu miesiąca doprowadza do sytuacji, w której należy ująć je w księgach w miesiącu następnym, ale w zakresie rozliczeń podatkowych należy sporządzić ewentualne korekty.
Ważne: To kierownik jednostki ponosi odpowiedzialność za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości określonych ustawą o rachunkowości, w tym z tytułu nadzoru, również w przypadku, gdy określone obowiązki w zakresie rachunkowości przejmie inna osoba czy przedsiębiorstwo usługowo prowadzące księgi.
Prowadzenie PKPiR
Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, określone podmioty są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych.
W razie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów przez biuro rachunkowe zapisy muszą być dokonywane w porządku chronologicznym na podstawie dowodów, przekazywanych przez podatnika zgodnie z postanowieniami umowy, w czasie zapewniającym prawidłowe i terminowe rozliczenia z budżetem, lecz nie później niż do dnia 20 każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Jak wskazują przepisy rozporządzenia o prowadzeniu podatkowej księgi przychodów i rozchodów podatnik jest obowiązany prowadzić księgę rzetelnie i w sposób niewadliwy. Za niewadliwą uważa się księgę prowadzoną zgodnie z przepisami rozporządzenia, według ustalonego wzoru księgi i zgodnie z objaśnieniami do wzoru księgi. Księgę uważa się za rzetelną, jeżeli dokonywane w niej zapisy odzwierciedlają stan rzeczywisty. Księgę uznaje się za rzetelną m.in. gdy: niewpisane lub błędnie wpisane kwoty przychodu nie przekraczają łącznie 0,5 proc. przychodu wykazanego w księdze za dany rok podatkowy lub przychodu wykazanego w roku podatkowym do dnia, w którym organ podatkowy stwierdził te błędy, lub błędy spowodowały podwyższenie kwoty podstawy opodatkowania, z wyjątkiem błędów polegających na niewykazaniu lub zaniżeniu kosztów zakupu materiałów podstawowych, towarów handlowych oraz kosztów robocizny. Opóźnienia w zakresie dostarczania dokumentów uniemożliwiają więc właściwe prowadzenie księgi.
Nieterminowe dostarczenie dokumentów do biura rachunkowego powoduje również konsekwencje na gruncie podatku od towarów i usług. Jeżeli klient dostarczy faktury kosztowe, z wykazanym vat naliczonym, ze znacznym opóźnieniem (już po ustawowych terminach możliwości rozliczenia vat naliczonego), to biuro będzie mogło tylko sporządzić korekty JPK_VAT (nie później jednak niż w ciągu pięciu lat, licząc od końca roku, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego). Podobnie w przypadku opóźnienia w dostarczaniu do biura faktur sprzedaży, po okresie w którym powstał dla transakcji obowiązek podatkowy, również będzie już tylko możliwa korekta JPK_VAT i pojawi się konieczność zapłaty odsetek za zwłokę.
Konsekwencjami późnego dostarczania dokumentów mogą być więc nie tylko frustracje ze strony pracowników biura rachunkowego, ale dodatkowe płatności dla biura za sporządzenie korekt deklaracji, zeznań, dopłaty do podatków czy odsetki od zaległości budżetowych.
Ważne: Zgodnie z przepisami kodeksu karnego skarbowego kto nierzetelnie prowadzi księgę, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych. W wypadku mniejszej wagi, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe, karze podlega także ten, kto wadliwie prowadzi księgę. Ważne jest, aby to podatnik dbał o terminowe dostarczanie dokumentów do biura rachunkowego, ponieważ to on, zgodnie z przepisami ordynacji podatkowej, odpowiada za swoje rozliczenia całym swoim majątkiem.
Podstawa prawna:
- art. 4 ust. 1, art. 4 ust. 5, art. 11, art. 24, art. 77 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 120 ze zm.)
- art. 24a ust. 1 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2647 ze zm.)
- par. 10, par. 27 rozporządzenia ministra finansów z 23 grudnia 2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. z 2019 r., poz. 2544 ze zm.)
- art. 86 ust. 1, art. 86 ust. 10b, art. 86 ust. 13a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 931 ze zm.)
- art. 61 ustawy z 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 654 ze zm.)
- art. 26 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2651 ze zm.)