Formularz PIT-2, czyli oświadczenie pracownika dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, przez wiele lat funkcjonował w zasadzie takiej samej formie. Składali go wyłącznie pracownicy, czyli osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę. W formularzu tym wskazywały one swego pracodawcę jako właściwego do zmniejszania miesięcznej zaliczki na podatek dochodowy o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej. Miały prawo do rozliczania tej kwoty wtedy, gdy nie dotyczyła ich żadna z czterech sytuacji, wymienionych w tym formularzu, tj. m.in. nie otrzymują emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika albo otrzymują je, ale jednocześnie złożyli wniosek o pobieranie zaliczki bez jej zmniejszania o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.
Formularz PIT-2 obowiązywał do odwołania, czyli, jeśli nie doszło do żadnych zmian w zakresie złożonych oświadczeń, wówczas pracownik nie musiał składać go na kolejny rok podatkowy. Taka zasada zostaje zachowana w dalszym ciągu, przy czym należy mieć na uwadze to, że od 1 stycznia 2023 r. wchodzi w życie art. 1 pkt 20 ustawa z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, nowelizujący postanowienia ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym zmieniony zostaje art. 32 ust. 3 ustawy o PIT, który dotychczas stanowił podstawę prawną składania PIT-2. W efekcie PIT-2, który będzie obowiązywał w wersji numer 9, mogą złożyć nie tylko pracownicy, jak do było w dotychczasowych wersjach, ale podatnicy, czyli osoby zatrudnione zarówno na umowę o pracę, jak również umowę zlecenia lub na umowę o dzieło, które chcą, aby płatnik podatku, przy naliczaniu podatku od wynagrodzenia:
- stosował kwotę wolną od podatku,
- uwzględniał ulgi podatkowe tj: ulgę na powrót, dla rodzin 4+, dla seniorów,
- nie uwzględniał ulgi dla młodych.
Co ważne, podatnicy uzyskujący przychody z umowy o pracę, którzy w poprzednich latach złożyli PIT-2 swemu pracodawcy i nie chcą w tym zakresie żadnych zmian, nie muszą tego formularza ponownie składać.
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku osób uzyskujących przychody z umów zlecenia i o dzieło. One mają możliwość złożenia PIT-2 po raz pierwszy. Warto w tym miejscu wskazać, że jeśli nawet by tego nie uczyniły, kwota wolna od podatku im nie przepadnie, gdyż zostanie rozliczona w zeznaniu rocznym.
W każdym wypadku kwota zmniejszająca podatek, z której może skorzystać podatnik, wynosi 3600 zł rocznie. Ostatecznie jest rozliczana w zeznaniu rocznym, przy czym poprzez złożenie PIT-2 podatnik może wskazać, że chce, aby była ona rozliczana już w trakcie roku podatkowego. Może również wskazać sposób, w jaki ma to nastąpić i z jakich ulg związanych z rozliczaniem kwoty wolnej chce skorzystać.
Sposób składania PIT-2
PIT-2, zgodnie z treścią art. 31a ust. 1 ustawy o PIT, może być złożony na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki.
Termin złożenia PIT-2 i konieczność uwzględnienia wniosku podatnika
Podatnik ma prawo złożenia formularza PIT-2 w dowolnym momencie w roku podatkowym, przy czym, zgodnie z art. 31a ust. 5 ustawy o PIT, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające wpływ na obliczanie zaliczki, płatnik uwzględnia to oświadczenie lub ten wniosek najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał. Jedynie w odniesieniu do płatników wypłacających renty lub emerytury – wniosek jest uwzględniany najpóźniej od drugiego miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał.
Obowiązek wycofania PIT-2
Podatnik jest obowiązany wycofać lub zmienić złożone uprzednio oświadczenie lub wniosek, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie zaliczki. Następuje to w drodze złożenia nowego oświadczenia lub wniosku.
Sposób wypełnienia formularza
W poz. 1 należy wpisać swój PESEL (osoby, które nie prowadzą jednocześnie działalności gospodarczej) lub swój NIP (osoby, które jednocześnie prowadzą działalność gospodarczą).
Część C – wypełnia osoba, który jest zatrudniona w oparciu o umowę:
- o pracę,
- zlecenia,
- o dzieło
i jednocześnie chce korzystać z kwoty wolnej od podatku z tytułu uzyskiwania dochodów z ww. aktywności zawodowych. W części tej należy wskazać, jaką część ulgi ma stosować płatnik, czyli pracodawca/zleceniodawca/zlecający wykonanie dzieła, wyliczając miesięczną zaliczkę na podatek z tytułu wypłacanego wynagrodzenia. Ulga za cały rok wynosi 3600 zł (300 zł miesięcznie) i może być rozliczana u jednego, dwóch lub trzech płatników.
1/12 zaznacza podatnik, który:
- jest zatrudniony w ramach tylko jednej umowy, lub w ramach kilku umów, ale chce tylko rozliczać całą kwotę wolną od podatku tylko u jednego płatnika (czyli 300 zł miesięcznie).
1/24 zaznacza podatnik, który:
- jest zatrudniony w ramach co najmniej dwóch umów i chce rozliczać kwotę wolną od podatku u dwóch płatników (czyli po 150 zł miesięcznie u każdego z nich).
1/36 zaznacza podatnik, który
- jest zatrudniony w ramach przynajmniej trzech umów i chce rozliczać kwotę wolną od podatku u trzech płatników jednocześnie (czyli po 100 zł miesięcznie u każdego z nich).
Ważne: Łączne odliczenie kwoty wolnej od podatku nie może przekroczyć kwoty 300 zł miesięcznie.
Część D – wypełnia osoba, która ma przyznane prawo do renty lub emerytury. Kwota wolna 300 zł miesięcznie uwzględniana jest z urzędu przez organ rentowy, ale podatnik ma prawo złożenia oświadczenia, by była ona rozliczana przez organ rentowy w inny sposób, tj.:
- po 150 zł,
- po 100 zł.
Część E – wypełniają podatnicy, którzy spełniają warunek do korzystania z rozliczania się jako samotny rodzic lub chcą rozliczać się wspólnie z małżonkiem.
Część F – wypełniają podatnicy, którzy chcą stosować podwyższone koszty uzyskania przychodów. Możliwość ta dotyczy wyłącznie osób zatrudnionych w oparciu o umowę o pracę, które zamieszkują poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy.
Część G – wypełniają podatnicy, którzy chcą skorzystać z niżej wymienionych ulg:
- ulga na powrót (art. 21 ust. 1 pkt 152),
- ulga dla rodzin 4+ (art. 21 ust. 1 pkt 153),
- ulga dla pracujących seniorów (art. 21 ust. 1 pkt 154).
Część H – wypełniają podatnicy do 26 roku życia, którzy chcą zrezygnować z ulgi dla młodych oraz podatników, którzy chcą zrezygnować z pracowniczych kosztów uzyskania przychodu.
Część I – wypełniają podatnicy wykonujący pracę twórczą, w której mają prawo do 50 proc. kosztów uzyskania przychodów.
Część J – wypełniają podatnicy, którzy przewidują, że w danym roku podatkowym suma jej dochodów nie przekroczy 30 000 zł i w związku z tym wnioskują o niepobieranie miesięcznych zaliczek na podatek.
Podstawa prawna:
- art. 31a i art. 32 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz.U. z 2021 r., poz. 1128 ze zm.) – obowiązujący od 1 stycznia 2023 r.