Podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów muszą pamiętać, aby na dzień 31 grudnia przeprowadzić spis z natury.
Remanent – cóż to takiego?
Remanent inaczej spis z natury lub inwentaryzacja – to spis towarów handlowych, materiałów podstawowych i pomocniczych, produkcji w toku, półwyrobów, wyrobów, odpadów i braków. Zadaniem remanentu jest porównanie stanu rzeczywistego, który posiadasz w swojej firmie i danymi wynikającymi z ksiąg.
Co należy spisać?
- towary handlowe – to towary zakupione do dalszej odsprzedaży,
- materiały, surowce podstawowe – mogą się zużyć w procesie produkcji lub stanowić element wyrobu np. opakowanie, czyli butelka,
- materiały pomocnicze – to pozostałe materiały np. w salonie fryzjerskim – farby, lakiery, ręczniki jednorazowe,
- wyroby gotowe – to wyroby własnej produkcji np. zakończone roboty budowlane,
- produkcję w toku – to wyroby własnej produkcji, nad którymi prace nie zostały zakończone, usługi przed ich zakończeniem np. wartość nakładów na nieskończoną budowę budynku na dzień 31 grudnia,
- braki – uszkodzone, niekompletne towary, materiały lub wyroby własnej produkcji niespełniające wymagań technicznych,
- odpady – materiały powstające podczas produkcji, które utraciły swoje właściwości pierwotne lub z powodu zniszczenia czy też uszkodzenia nie spełniają swoich warunków.
Kto musi dokonać spisu z natury?
Wszyscy podatnicy prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów mają obowiązek zmierzyć się ze spisem z natury – niezależnie czy prowadzą sklep handlowy, czy może świadczą usługi kosmetyczne lub fryzjerskie.
Szczególne zasady sporządzania inwentaryzacji obejmują:
- księgarnie – w spisie z natury można pod jedną pozycją obejmować wydawnictwa w tej samej cenie, bez względu na nazwę i nazwisko autora. Należy jednak zachować podział na książki, broszury, albumy itp.,
- kantory – spisem z natury należy objąć niesprzedane wartości dewizowe,
- działy specjalne produkcji rolnej – spisem z natury należy objąć zużyte w toku produkcji materiały i surowce oraz liczbę zwierząt według gatunków i z podziałem na grupy.
Kiedy należy sporządzić spis z natury?
Najczęściej na koniec roku podatkowego, czyli 31 grudnia lub 1 stycznia.
Remanent zamyka rok podatkowy i pozwala ustalić dochód podatkowy, jest ostatnim wpisem w podatkowej księdze przychodów i rozchodów w danym roku i jednocześnie jest pierwszym wpisem na dzień 1 stycznia kolejnego roku.
Remanent należy sporządzić również, w przypadku likwidacji firmy lub zmiany wspólnika lub zmiany wysokości udziałów wspólników w spółce cywilnej.
Uwaga!
Remanent powinien być sporządzony również, gdy firma nie ma w swoim magazynie żadnych towarów handlowych ani materiałów – remanent jest wtedy remanentem „zerowym” i właśnie taką wartość należy wpisać w księgę przychodów i rozchodów.
Harmonogram prac związanych ze spisem z natury
Warto zorganizować pracę nad remanentem w taki sposób, aby czynność ta nie była ciężkim i pracochłonnym obowiązkiem. Jak to zrobić?
1. Pierwszy krok to uporządkowanie towarów i innych materiałów, które należy spisać. Można je pogrupować rodzajami, opakowaniami tak, żeby już sam spis był czynnością, która nie zabierze zbyt dużo czasu – można to już zrobić znacznie wcześniej, nie czekając do dnia 31.12.
2. Następnie należy spisać wszystkie towary, materiały, wyroby gotowe, produkty – spis musi zostać dokonany w dniu 31.12. na formularzu.
Pobierz formularz spisu z natury
3. W kolejnym kroku w ciągu 14 dni należy wycenić wszystkie spisane artykuły – w tym celu muszą mieć Państwo dostęp do swoich faktur zakupu, bo właśnie na tych fakturach znajdą Państwo wartości, które pomogą ustalić wartość remanentu.
Rekomendujemy skontaktowanie się z biurem rachunkowym w celu umówienia terminu, w którym będą mogli Państwo skorzystać z danych znajdujących się w biurze.
Wycena to nic innego jak pomnożenie ilości towarów lub materiałów (wyrobów gotowych, braków, odpadów) przez wartość tego samego towaru lub materiału kupionego w ostatnim czasie.
Uwaga!
- jeśli są Państwo czynnym podatnikiem VAT – z faktury zakupu należy pobrać jednostkowe wartości netto,
- jeśli są Państwo zwolnionym podatnikiem VAT – z faktury zakupu należy pobrać jednostkowe wartości brutto.
Zasady wyceny
W przypadku półfabrykatów, wyrobów gotowych i własnej produkcji – do wyceny należy ustalić koszty wytworzenia danego wyrobu.
Produkcję zwierzęcą należy wycenić z uwzględnieniem gatunku, grupy i wagi zwierząt.
Walutę obcą wyceniamy według cen zakupu, jednak w wysokości nie wyższej niż kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski w dniu kończącym rok podatkowy.
Przykład
Pan Kowalski prowadzi sklep odzieżowy na dzień 31 grudnia 2021 r. w jego sklepie znajdują się następujące towary:
– bluzka – 3 sztuki zakupione po 100 zł/szt. netto,
– spodnie – 4 sztuki zakupione po 150 zł/szt. netto,
– kurtka zimowa – 5 sztuk zakupione po 300 zł/szt. netto.
Pan Kowalski prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów i jest czynnym podatnikiem VAT, zobowiązany jest na koniec roku sporządzić inwentaryzację.
Spis z natury p. Kowalskiego będzie się przedstawiał następująco:
Dane firmy:
Sklep Odzieżowy Jan Kowalski
ul. Podatkowa 5;
00-345 Poznań
SPIS Z NATURY sporządzony na dzień 31 grudnia 2021 r.
Rodzaj spisu: z natury
Przedmiot spisu: towary handlowe
Spis rozpoczęto dnia 31 grudnia 2020 r. o godz. 15.00
| L.p. | Nazwa towaru | Jedn. miary | Ilość | Cena jedn. | Wartość |
| 1. | Bluzka | Sztuki | 3 | 100 | 300 |
| 2. | Spodnie | Sztuki | 4 | 150 | 600 |
| 3. | Kurtka zimowa | Sztuki | 5 | 300 | 1500 |
| Wartość remanentu razem | 2400 | ||||
Spis zakończono dnia 31 grudnia 2021 r. o godz. 15.30 na pozycji nr 3
Wartość spisu z natury wynosi 2400 zł
Osoby sporządzające spis:
1. Jan Kowalski – właściciel
2. Janina Wiśniewska – pracownik
………………………………………………
(podpis właściciela zakładu)
4. Ostatnim etapem jest przekazanie gotowego, wyliczonego i podpisanego remanentu do biura rachunkowego. Na jego podstawie biuro będzie mogło dokonać zamknięcia roku podatkowego i ustalić Państwa dochód podatkowy.
Podstawa prawna:
- art. 24-26 rozporządzenia Ministra Finansów z 23.12.2019 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz.U. poz. 2544 ze zm.).
Stan prawny aktualny na dzień 23.12.2021 r.