Od 1 stycznia, w związku z wejściem w życie rozporządzenia Komisji (UE) nr 2023/2831 z 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis, obowiązują nowe zasady w pomocy de minimis. Najważniejszą z nich – dla podatników – jest podniesienie limitu pomocy do 300 tys. euro w okresie 3 lat. Zmienił się również sposób liczenia 3-letniego okresu, w którym sumowana jest otrzymana pomoc.
Informacje ogólne
Pomoc de minimis jest udzielana przedsiębiorcom (podatnikom) na podstawie programów pomocowych. Nie zawsze musi polegać na udzieleniu dofinansowania czy dotacji ze środków unijnych, może mieć formę zwolnienia dla określonych grup podatników z podatku od nieruchomości czy też ulgi w spłacie należności publicznoprawnych.
Do końca 2023 roku obowiązywało w tym zakresie rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis. Od 1 stycznia 2024 roku zostało ono zastąpione wskazanym we wstępie rozporządzeniem nr 2023/2831.
Co ważne, dla przedsiębiorców – beneficjentów pomocy, wejście w życie nowego rozporządzenia nie oznacza od razu automatycznego stosowania przepisów do każdej otrzymanej pomocy. Podmioty, które udzielają pomocy de minimis, np. gminy, do 30 czerwca 2024 roku mogą jej udzielać na zasadach z rozporządzenia nr 1407/2013, o ile program, w ramach którego udzielana jest pomoc, jeszcze nie wygasł.
Zwiększenie limitu pomocy do minimis
Dotychczasowe limity, jakie obowiązywały podatników, to:
- 200 tys. euro lub
- 100 tys. euro dla podmiotów działających w sektorze transportowym.
Od 1 stycznia podwyższono ten limit (a właściwie limity) do 300 tys. euro. Jak wskazała Komisja Europejska, wynika to z uwzględnienia inflacji liczonej w okresie 2014-2030 – ostatni raz zmiana była wprowadzana w 2006 r., więc jak widać, dotychczas obowiązujące kwoty były zdecydowanie niewspółmierne do panującej sytuacji gospodarczej.
W ramach zmian został usunięty również odrębny limit dla przedsiębiorstw działających w branży transportowej, co również jest nowością, ale także dostosowaniem przepisów do aktualnej sytuacji gospodarczej.
Zmiana w zakresie liczenia 3-letniego okresu
Otrzymana przez podatnika pomoc de minimis była sumowana z ostatnich trzech lat i to na tej podstawie oceniano, czy podatnik wykorzystał już dostępny limit czy jeszcze ma możliwość skorzystania z dodatkowej pomocy.
Dotychczas przy obliczaniu limitu uwzględnieniu podlegały bieżący rok oraz dwa poprzednie lata podatkowe. Mogło to powodować rozbieżności i momentami nierówne traktowanie podatników, którzy korzystali z tej pomocy.
Po zmianach, tj. od 1 stycznia 2024 roku, limit otrzymanej pomocy jest liczony od dnia przyznania pomocy (najczęściej będzie to data zawarcia umowy o dofinansowanie) przez 3 kolejne lata kalendarzowe. Jest to zmiana mniej korzystna dla podatników, ale usuwająca mogące pojawić się rozbieżności u beneficjentów tej samej pomocy.
Pojęcie tzw. jednego przedsiębiorstwa
W rozporządzeniu zostało podkreślone, że pomoc de minimis podlega kumulacji w ramach tzw. jednego przedsiębiorstwa. W przepisach wskazano konkretne stosunki zachodzące między przedsiębiorstwami, aby móc uznać je za jedno przedsiębiorstwo. W skrócie chodzi o podmioty powiązane kapitałowo (np. gdy jedna jednostka gospodarcza posiada w drugiej jednostce większość praw głosu akcjonariuszy lub wspólników). Co ważne, do wspólnego limitu nie uwzględnia się powiązań osobowych między jednostkami.
Inne informacje
Nowe rozporządzenie zawiera informację, że pomocy de minimis nie można łączyć z pomocą państwa w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikowanych, jeżeli takie połączenie skutkowałoby przekroczeniem odpowiedniego maksymalnego poziomu intensywności pomocy lub kwoty pomocy.
Niedozwolone jest takie korzystanie z pomocy, w ramach którego otrzymana pożyczka z programu unijnego stanowi wkład własny do projektu również finansowanego z pomocy de minimis.
Dopuszczalna jest możliwość udzielania pomocy przedsiębiorcom prowadzącym działalność w sektorze przetwarzania i wprowadzania do obrotu produktów rybołówstwa i akwakultury pod warunkiem, że kwoty pomocy nie ustalono na podstawie ceny lub ilości produktów nabytych lub wprowadzonych do obrotu.
Usunięto również zapis (w stosunku do poprzednio obowiązujących przepisów), który zakazywał wykorzystywania pomocy de minimis na nabycie pojazdów przeznaczonych do transportu drogowego towarów.
Podstawa prawna:
- rozporządzenie Komisji (UE) nr 2023/2831 z 13 grudnia 2023 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu UE do pomocy de minimis (Dz. U. U.E. L. 2023 r., poz. 2831)