Sejm 7 października 2022 r. przyjął część poprawek Senatu i uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, popularnie zwaną Polskim Ładem 3.0 Opisywana ustawa obejmuje pakiet zmian podatkowych (w szczególności w podatku dochodowym od osób prawnych), które w przeważającej większości wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.
Zmiany w ukrytej dywidendzie
Na szczególną uwagę zasługuje uchylenie przepisów dotyczących tzw. ukrytej dywidendy, uchwalonych wraz z Polskim Ładem 1.0. Oznacza to, że kontrowersyjne postanowienia nigdy nie wejdą w życie – regulacje dotyczące ukrytej dywidendy zostały bowiem już wcześniej odroczone do końca roku 2022. To bez wątpienia korzystna dla podatników zmiana. Sprzeciwy budziła tu nie tylko sama instytucja ukrytej dywidendy, wyłączająca z kosztów uzyskania przychodów podatników CIT niektóre świadczenia wypłacane na rzecz ich wspólników, ale również nieprecyzyjność i wieloznaczność przepisów.
Minimalny podatek dochodowy
Kolejną nowelizacją zasługującą na uwagę jest zmiana zasad opodatkowania minimalnym podatkiem dochodowym do 31 grudnia 2023 r. oraz zmianę jego konstrukcji. Podwyższony zostanie niestety wskaźnik rentowności, od którego uzależnione jest opłacalnie minimalnego podatku dochodowego. Zmodyfikowane zostaną również zasady obliczania tego podatku oraz katalog podmiotów zobowiązanych do jego zapłaty. Z tego kręgu wyłączeni zostaną między innymi mali podatnicy, których roczne przychody nie przekraczają kwoty € 2 000 000.
Zmiany w podatku u źródła
W Polskim Ładzie 3.0 ustawodawca ponownie ingeruje w zasady poboru podatku u źródła. Proponowane zmiany mają na celu złagodzenie obowiązującego mechanizmu WHT Refund, obligującego płatników wypłacających świadczenia opodatkowane podatkiem u źródła (np. dywidendy czy opłaty licencyjne wypłacane na rzecz podmiotów zagranicznych) do poboru tegoż podatku niezależnie od przysługujących zwolnień wynikających z przepisów prawa krajowego lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Nowelizacja przewiduje między innymi wydłużenie terminów na złożenie oświadczenie o prawie do zastosowania tych zwolnień (których złożenie pozwala na odstąpienie od stosowania mechanizmu WHT Refund) czy wyłączenie stosowania opisywanego mechanizmu do odsetek i dyskonta od niektórych obligacji.
Ryczałt od dochodów spółek
Od kolejnej modyfikacji przepisów nie ustrzegł się również ryczałt od dochodów spółek (tzw. estoński CIT). Po gruntownej przebudowie z początkiem 2022 r. wprowadzane aktualnie zmiany mają jednak głównie charakter doprecyzowujący lub techniczny. Sprecyzowano miedzy innymi termin do złożenia zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem w trakcie roku podatkowego poprzez wskazanie, że zawiadomienie o wyborze ryczałtu powinno być złożone do końca pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem. Doprecyzowano również, że za wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą należy również uważać 50 proc. wydatków związanych z wykorzystywaniem majątku podatnika do celów mieszanych – prywatnych i związanych z działalnością gospodarczą. Kwestia ta jest szczególnie istotna w odniesieniu do samochodów osobowych. Kolejne poprawki objęły również zasady zapłaty podatku z tytułu tzw. korekty wstępnej czy zmianę terminu zapłaty ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i zaliczek na poczet tego zysku.
Zmiany w dokumentowaniu transakcji powiązanych
Uchylone zostaną również przepisy obowiązujące podatników do sporządzania dokumentacji cen transferowych w stosunku do tzw. pośrednich transakcji rajowych. Mechanizm ten poddawany był licznej krytyce, głównie ze względu na domniemanie, że beneficjent wypłat dokonywanych na rzecz kontrahentów ma swoją siedzibę w kraju stosującym szkodliwość podatkową. Obligowało to podatników do żądania od swoich kontrahentów oświadczeń o statusie ich beneficjenta rzeczywistego, co było znacznym utrudnieniem.
Wydłużenie tarczy antyinflacyjnej
Warto wspomnieć, że Polski Ład 3.0 to również wydłużenie stosowania tzw. tarczy antyinflacyjnej do końca 2022 r. W efekcie stawki podatku od towarów i usług w zakresie żywności, paliw czy energii przynajmniej do końca roku pozostaną na obniżonym poziomie.
Wśród innych zmian warto wymienić również:
- modyfikację regulacji w zakresie ulgi na złe długi w podatkach dochodowych poprzez rezygnację z obowiązku załączania do zeznania załącznika zawierającego listę kwot i kontrahentów, z którymi związane było stosowanie ulgi na złe długi;
- uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynku poprzez wprowadzenie możliwości zwrotu tegoż podatku bez wydawania odrębnej decyzji w sprawach niebudzących wątpliwości;
- rozszerzono zakres zwolnienia dotyczącego tzw. polskich spółek holdingowych. Możliwością skorzystania ze zwolnienia objęto również Proste Spółki Akcyjne, usunięto również szereg warunków, które eliminowały możliwość skorzystania z tego zwolnienia (np. posiadanie więcej niż 5 proc. udziałów w kapitale innego podmiotu, czy korzystanie ze zwolnień w ramach specjalnych stref ekonomicznych).
Opisane powyżej przypadki nie wyczerpują oczywiście całego katalogu regulacji nowelizowanych na mocy ustawy z 7 października 2022 r. – uniemożliwia to obszerność nowelizacji. Można jednak postawić tezę, że wiele zmian ma charakter doprecyzowujący lub uchylający podnoszone wcześniej wątpliwości. Na aprobatę zasługuje również usunięcie zbędnych wymogów formalnych czy uracjonalnienie przepisów.
Podstawa prawna:
- ustawa z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2180)