Od 4 czerwca br. obowiązują nowe zmiany w PPK w ustawie z 4 października 2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK). Przede wszystkim dotyczą one możliwości – a nie obowiązku – objęcia umową o prowadzenie PPK już po 14 dniach od zatrudnienia. Zmieniły się też terminy na złożenie oświadczenia o innych umowach o prowadzenie PPK, którymi uczestnik PPK jest objęty. Nowością jest też obowiązek składania przez mikroprzedsiębiorców oświadczeń o spełnieniu warunków wyłączających spod ustawy o PPK.
PPK jest tworzony w celu systematycznego gromadzenia oszczędności przez uczestnika PPK z przeznaczeniem na wypłatę po osiągnięciu przez niego 60. roku życia oraz na inne cele określone w ustawie o PPK. Koncepcja PPK opiera się na zasadniczym obowiązku obsługi programu przez pracodawcę (a dokładniej – podmiot zatrudniający), przy pewnych jedynie wyjątkach przede wszystkim obejmujących mikroprzedsiębiorców, które to podmioty nie stosują wcale ustawy o PPK, o ile wszystkie osoby zatrudnione złożyły deklarację o nieprzystępowaniu do PPK (i dopóki deklaracja taka nie zostanie odwołana chociażby przez jedną z nich).
Oświadczenie mikroprzedsiębiorcy
Przepisów ustawy o PPK nie stosuje się do:
- mikroprzedsiębiorcy, o którym mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, jeżeli wszystkie osoby zatrudnione złożą mu deklarację rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK;
- osoby fizycznej, która zatrudnia, w zakresie niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą, osobę fizyczną, w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą tej osoby.
Nowelizacja wprowadziła regulację umożliwiającą weryfikację spełnienia warunków wyłączających. Dodany do jej art. 8 ust. 5c ustanawiający obowiązek złożenia przez podmioty korzystające z tego wyłączenia oświadczenia o spełnieniu warunków wyłączających.
Oświadczenie:
- składane jest na wezwanie otrzymane przez dany podmiot z PFR (nie nałożono obowiązku przekazywania takiego oświadczenia bez wezwania),
- nie wymaga udokumentowania, tzn. nie jest konieczne np. wykazanie poprzez dołączenie odpowiednich dokumentów spełnienia warunków uznania danego podmiotu za mikroprzedsiębiorcę i załączenia kopii deklaracji osób zatrudnionych o nieprzystępowaniu do PPK.
Objęcie umową o prowadzenie PPK
Dotychczasowe rozwiązanie wynikające z art. 16 ust. 1 ustawy o PPK wskazywało, że na rzecz i w imieniu konkretnej osoby zatrudnionej umowa o prowadzenie PPK zawierana była po upływie trzeciego miesiąca zatrudnienia w podmiocie zatrudniającym, nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Okres zatrudnienia tworzony jest przy tym przez łączny okres bycia osobą zatrudniona w rozumieniu ustawy o PPK (czyli nie tylko zatrudnienia pracowniczego) z poprzednich 12 miesięcy. Wliczamy do niego również okresy zatrudnienia w innych podmiotach zatrudniających, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podmiot zatrudniający jest następcą prawnym w stosunkach prawnych nawiązanych przez te podmioty.
Nie było możliwości objęcia danej osoby umową wcześniej, niż po upływie 3 miesiąca współpracy. Po zmianach, umowa zawierana jest zaś nie wcześniej niż po upływie 14 dni zatrudnienia i nie później niż do 10 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynął termin 3 miesięcy zatrudnienia. Ustanowiono zatem możliwość znacznie szybszego „wprowadzenia” danej osoby w PPK. Jest to przy tym po pierwsze uprawnienie, a nie obowiązek.
Przykład:
Nowo zatrudniony pracownik złożył wniosek o objęcie go umową o prowadzenie PPK od razu po 14 dniach od zatrudnienia.
Zmienione przepisy dały pracodawcy możliwość zawarcia w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej umowy o prowadzenie PPK już po 14 dniach od zatrudnienia, ale nie zobowiązały go do tego w żadnym przypadku – wniosek pracownika nie obliguje do zawarcia umowy w terminie wskazanym w tym wniosku.
Oświadczenie o zawartych umowach
Zmianie uległ również art. 19 ustawy o PPK, którego dotychczasowa treść była – niepotrzebnie całkowicie – dosyć skomplikowana.
W terminie 7 dni od dnia zawarcia umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz uczestnika PPK uczestnik PPK składa podmiotowi zatrudniającemu, a w przypadku kilku podmiotów zatrudniających – podmiotowi zatrudniającemu wybranemu przez uczestnika PPK, oświadczenie o zawartych w jego imieniu umowach o prowadzenie PPK. Oświadczenie zawiera oznaczenie instytucji finansowych, z którymi zawarto takie umowy. Oświadczenie składane jest przez uczestnika PPK, czyli osobę już objętą umową o prowadzenie PPK, a nie przez osobę zatrudnioną (czyli w rozumieniu przepisów ustawy – osobę, która jeszcze nie jest uczestnikiem PPK).
Jeżeli podmiot zatrudniający nie otrzyma oświadczenia, nie podejmuje żadnych działań. Jeżeli otrzyma, ma niezwłocznie poinformować uczestnika PPK o obowiązku złożenia w jego imieniu wniosku o wypłatę transferową środków zgromadzonych na jego rachunkach PPK, na jego rachunek PPK prowadzony przez instytucję finansową, z którą umowę o prowadzenie PPK zawarł ten podmiot zatrudniający. W ciągu 7 dni uczestnik może złożyć oświadczenie o braku zgody na tę wypłatę transferową.
Pozostałe zmiany w PPK wprowadzone nowelizacją:
Główne zmiany w PPK to:
- uregulowanie trybu zwrotu nienależnych wpłat do PPK;
- ujednolicenie terminów dokonywania wpłat do PPK i obowiązywania deklaracji składanych przez uczestników PPK;
- nadanie płatnikowi składek na ubezpieczenia społeczne statusu podmiotu zatrudniającego – w przypadku, gdy pracodawca/zleceniodawca nie ma numeru identyfikacyjnego (NIP lub REGON);
- nadanie Państwowej Inspekcji Pracy uprawnienia do ścigania wykroczeń polegających na nakłanianiu osób zatrudnionych do rezygnacji z oszczędzania w PPK.
Podstawa prawna:
- art. 8 ust. 5c, art. 13 ust. 1 , art. 16, 19 ustawy z 4 października 2018 r. o Pracowniczych Planach Kapitałowych (tekst jedn. Dz. U. Z 2020 r., poz. 1342 ze zm.)